آبله بیماری عفونی با انتشار نسبتاً آهسته در تمام سنین طیور و پرندگان است و با جراحات روی پوست به شکل خشک و یا جراحات دیفتری مانند در دهان در شکل مرطوب مشخص می‌شود. بیماری باعث کاهش رشد و تخمگذاری می‌شود.
این بیماری یکی از قدیمی ترین بیماری‌های شناخته شده طیور می‌باشد. ویروسی بودن آن در سال ۱۹۰۲ توسط مارکز و استیچر Marks & sticher نشان داده شد. این بیماری در تمام نقاط دنیا پراکنده است و پرندگان در تمام سنین و از هر نژادی و یا هر جنسی نسبت به این ویروس حساس می‌باشند. این بیماری در ایران نیز بسیار شایع است.
عامل بیماری
ویروس آبله ماکیان (Borreliota aviun)، بوقلمون (B. meleagridis)، کبوتر (B.columbea) و قناری (B.fringillae)، تمامی از گروه ۴ جنس ویروس Avipox virus و خانواده Pox viridea، ویروس‌های آبله می‌باشند.
این ویروس از بزرگ ترین ویروس‌ها بوده و اندازه آن ۰/۲۵ میکرون می‌باشد. هیدروکسید سدیم و اتیل الکل در عرض ۱۰ دقیقه می‌تواند ویروس را نابود سازد. پتاس محرق ۱.۱۰۰، سوبلیمه ۱.۱۰۰ و کریستال و یوله نیز می‌توانند ویروس را از بین ببرند.
ویروس آبله طیور در جنین مرغ ۱۰ تا ۱۲ روزه و همچنین جنین بوقلمون و اردک رشد می‌کند. ویروس فقط از راه زخم‌ها و جراحات جلدی و یا مخاط چشم می‌تواند وارد بدن شود و در سلولهای اپی تلیال پوست و غشاء موکوسی دهان رشد می‌کند.
